grafik ve istatistik

                                             GRAFİKLER

    İstatistik çalışmaları sonucu  elde edilen bilgilerin şekil, resim ve çizgilerle gösterilmesine grafik denir. Başlıca kullanılan grafik çeşitleri; şekil grafiği, çizgi grafiği, sütun grafiği ve daire grafiğidir.

                             
    GRAFİK ÇEŞİTLERİ

 

 

GRAFİKLERİN HAZIRLANMASI
 
    İstatistik, çeşitli alanlarda araştırma yapanların başvurduğu bir bilim dalıdır. İstatistik, bilimsel yöntemler kullanarak elde ettiği bilgileri matematiğe  uygulayarak bazı sonuçlara varır. Varılan bu sonuçların  sağlıklı olabilmesi için, elde edilen bilgilerin düzenli, iyi toplanmış ve herhangi bir etki altında kalmamış olması gerekir.
     İstatistik için gerekli bilgileri topladıktan ve toplanan istatistik bilgilerin özetini yaptıktan sonra, toplanan bilgilerin toplu olarak görülebilmesi ve kolay anlaşılıp yorumlanabilmesi için grafiklerden yararlanılır.

   

      Grafikler  günlük  hayatta  da çok kullanılan, bilgilerin daha kolay anlaşılır ve daha çabuk yorumlanabilirliğini artıran özelliklere sahiptirler.
Resim, daire, sütun ve çizgi grafiklerini inceleyerek bu grafiklerdeki bilgileri yorumlayabiliriz.
Grafikler, çok fazla olan verinin daha kolay anlaşılır olmasını sağlar.

 

 

         

Daire Grafiği

                   DAİRE GRAFİĞİ

     Eldeki verilerin daire dilimleri biçiminde sunulmasına daire grafiği denir. Değişkenlerin bir bütün içerisindeki oranları, yüzde veya merkez açı ölçüleri gösterilerek hazırlanır. Her bir dilimin içine veya dilimin yakınındaki bir yere, o değişkenin adı ve yüzdelik dilimi yazılır. Eğer merkez açılar kullanılacaksa her bir değişkene düşen merkez açılar ve bunların toplamları 360° olacak şekilde daire dilimlere ayrılır.  


Her alana düşen daire diliminin merkez açısı hesaplanarak daire içinde belirtilir.

 
   Daire grafikleri ölçülen değerlerin birbiri ile karşılaştırılması için kullanılır. Nüfus sayımları, seçim sonuçlarının partilere göre değerlendirilmesinde, okullarda öğrenci başarılarının değerlendirilmesinde daire grafikleri kullanılır.

 ÖRNEK:







   

Sütun Grafiği

                                 SÜTUN GRAFİĞİ

        

Sütun grafiği; Çeşitli yöntemlerle toplanan verilerin sonuçlarını sütun şeklindeki grafik ile gösterilmesine sütun grafiği denir. Bu tip grafikte gösterilmek istenen değerler sütun veya çubuklarla ifade edilir. Çizgi grafiğinde olduğu gibi dikey ve yatay çizgiler çizilir ve eşit aralıklarla bölünür. Karşılaştırılacak değerler bu aralıklar üzerinde işaretlenir. Aynı genişlikte sütunlar bu işaretlere kadar uzatılır

Sütun grafiği hangi alanlarda kullanılır?

1- Ürün hasılatlarının yıllara dağılımı.
2- Fabrikada üretilen ürünlerin üretim miktarları (aya-yıla göre.)
3- Bir kentte ya da ülkede yıllara bağlı yağışlar.
4- Bir okuldan mezun olan öğrenci sayısının yıllara göre dağılımı.
5- Ülkeler arası üretim karşılaştırması.
6- Bir forum sitesine günde gelen mesaj sayısının incelenmesi vb. gibi alanlarda kullanılabilmektedir.

ÖRNEK :

ÇİZGİ Grafiği

                    ÇİZGİ GRAFİĞİ

      Anket, istatistik gibi araştırma sonuçlarını gösteren ve tüm verilerin bir çizgi üzerinde kesiştiği grafik türü. Çizgi grafiği okumak için önce grafik üzerinde bir nokta belirlenir. Bu noktanın yatay ve düşey eksenlerdeki değerlerinden yararlanılır.

     Aşağıda bir yerleşim yerinin bir haftalık ölçülen sıcaklık değerleri günlere göre belirtilerek çizgi grafiği şeklinde gösterilmiştir.

Çizgi grafiğinin kullanım alanları nedir ?

     Çizgi grafiği meteorolojide, okullarda, mühendislikte, şirketlerde,   işletmecilikte, fiziksel ve kimyasal olayların yorumlanmasında, para piyasalarında, borsadaki değerlerin ifadesinde kullanılır.  Çizgi grafiğinde artan ve azalan değerler net olarak izlenebilir.


ÖRNEK :

İstatistik

                                         İSTATİSTİK

     İstatistik  belirli bir amaç için veri toplama, tablo ve grafiklerle özetleme, sonuçları yorumlama, sonuçların güven derecelerini açıklama, örneklerden elde edilen sonuçları kitle için genelleme, özellikler arasındaki ilişkiyi araştırma, çeşitli konularda geleceğe ilişkin tahmin yapma, deney düzenleme ve gözlem ilkelerini kapsayan bir bilimdir.Belirli bir amaç için verilerin toplanması, sınıflandırılması, çözümlenmesi ve sonuçlarının yorumlanması esasına dayanır.

Merkezi eğilim ölçüleri ;ortanca, mod, aritmetik ortalama

Merkezi yayılım ölçüleri ; standart sapma, açıklık, çeyrekler açıklığı

İstatistiğin kullanım alanları nelerdir ?

 

 

     İstatistikler günlük hayatımızda sayılanların ve verileri tablo grafik üzerinde göstermek için kullanılmaktadır. Özellikle şirketler ve deneyler üzerinde oranı belirtirler.
İstatistikler toplanmış verilerin özetlemek için kullanılır. Bir olay ve durumun yansıması ve sonuçları öğrenilmesinde.
Seçimler, ülke ve genelinde ihtiyaç, gider ve gelirler, okulla ilgili, firmalar örnek olabilir.

 

merkezi eğilim ölçüleri

                       MERKEZİ EĞİLİM ÖLÇÜLERİ


Ortanca (medyan):

     Veriler küçükten büyüğe sıralandığında tam ortada kalan değer ortancadır. Eğer tam ortada sayı yoksa ortaya gelen iki sayı alınır ve ikiye bölünür, çıkan sonuç virgüllüde olsa ortancadır.

ÖRNEK :

Tepe değer

                       Tepe değer (mod):

   Veriler küçükten büyüğe sıralandığında en çok tekrar eden sayı tepe değerdir. Bir veri grubunda birden fazla en çok tekrar eden terim bulunabilir. Bu durumda veri grubunun birden fazla tepe değeri vardır.

                      Aritmetik ortalama :

    Veri grubundaki sayıların hepsi toplanır ve gruptaki terim sayısına bölünür

 
ÖRNEK :